7- IoT Uzmanı:
Nesnelerin interneti olarak bilinen kavramdan haberiniz var mı? IoT olarak kısaltılan bu kavram, etrafımızdaki neredeyse bütün her şeyin internete bağlı olarak işlem görmesini ifade ediyor. Yani, akıllı binalarda yer alan klimalar, alarm sistemleri, güvenlik kameraları ve diğer birçok şey, nesnelerin interneti için başlangıç aşaması. Yakın gelecekte bütün elektronik aygıtları, uzaktan bile olsa internet bağlantısı sayesinde yönetebileceğiz. Dolayısıyla bu alanda çalışacak yetişmiş insanlara ihtiyaç olacak.
8- Veri Dedektifi:
Veri dedektifleri, nesnelerin interneti adı verilen teknolojiden ve internet ağlarından elde edilen bilgileri çözümleyerek ilgili kişi ya da kurumlara aktaracak. Çeşitli şirketler, doğru pazarı analiz edebilmek için bu teknolojiden yararlanıyor ve ürün ya da hizmet satışı için buna hatırı sayılır zaman ve para harcıyorlar. İşte veri dedektifliği sayesinde harcanan zaman ve parada tasarrufa gidilebileceğinden bu mesleği geleceğin meslekleri arasında yer alacağını söyleyebiliriz.
9- Veri Güvenliği Uzmanı:
Ebeveynler; hem kendilerini hem de çocuklarını internet ve teknolojinin beraberinde getirdiği istenmeyen sonuçlara karşı korumak için, gelecekte daha çok çaba sarf edecekler. Yakın gelecekte daha sık siber saldırı ifadesini duyacağımıza inanılıyor. Bu tip saldırılar için önleyici çalışmalar yapmak, önemli bilgileri gizlemek ya da gerekli görüldüğü koşullarda ortadan kaldırmak veri güvenliği uzmanlarının işi olacak.
10- Akıllı Şehir Uzmanı:
Akıllı evler kadar, akıllı şehirler de artık hayatımızın merkezine yerleşmek üzere. Gelecekte, şehirlerin, sayıları milyonları bulan sensörler (alıcılar) ile donatılması bekleniyor. Bu sensörler elektrik, internet, su, doğalgaz, atık gibi birçok işlem için kullanılacak. Dolayısıyla olası arızalarda görsel zeka yönünden şanslı olan akıllı şehir uzmanlarına büyük görev düşecek.
11- Yapay Zeka Uzmanı:
Yapay zeka, sizi korkutmasın! Yakın gelecekte sağlık, teknoloji, üretim gibi alanlar başta olmak üzere birçok farklı yerde yapay zekanın nimetlerinden faydalanmaya başlayacağız. Buna bağlı olarak da yapay zeka alanında uzmanlara ihtiyaç olacak.
12- İklim (Hava Durumu Kontrol) Mühendisi:
Çeşitli faktörlere bağlı olarak meydana gelen iklim felaketleri; seller, kuraklıklar ve orman yangınları sebebiyle iklim bilimine olan ihtiyaç artıyor. Hava durumunu ve iklimleri inceleyen, buna bağlı çözüm yolları üreten iklim biliminin önemi bu tip felaketlerle iyice anlaşılmaya başlandı. Dolayısıyla hava durumu kontrol mühendisliği de yeni çağın en popüler meslekleri ya da bir başka deyişle geleceğin meslekleri arasında yerini çoktan aldı bile. Küresel ısınmanın olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ya da hafifletmek için hava durumu kontrol mühendislerine tüm insanlığın ihtiyacı olacak.
13- Sentetik Biyoloji Uzmanı:
Dünyada en önemli besin maddelerinden biri kırmızı et, beyaz et ve balık. Bunların sınırlı kaynaklar olduğunu düşünürsek beslenme zincirinde insanlığı ne derece büyük bir tehlikenin beklediğini de az çok tahmin edebiliriz. Sentetik biyoloji alanında faaliyet gösteren uzmanlar, laboratuvar koşullarında yapay et üretebiliyor. Böylece herhangi bir hayvanın öldürülmesine de gerek kalmıyor. Her geçen gün vegan ve vejetaryen sayısının hızla arttığını da hesaba katarsak sentetik biyoloji uzmanlığının ne kadar revaçta olacağını net olarak görebiliriz. Üstelik et üretimi, işin sadece küçük bir kısmı. Bu bilim dalı sayesinde uzmanlar, birçok canlı organizmayı yapay yollarla üretebiliyor olacak.
14- Gelecekte Popüler Olacak Diğer Meslekler:
En çok para kazandıracak ya da popüler olacak mesleklerin hepsini net olarak saptayabilmek pek mümkün görünmüyor ancak, bazı meslek gruplarının bu alanda yükseleceğini net olarak ifade edebiliriz. Şimdi gelin, geleceğin popüler meslekleri olacağı düşünülen iş kollarına biraz daha göz atalım:
15 - Yazılım Geliştirme Uzmanlığı
Bilişim teknolojileri sözlüğü Webopedia’ya göre bir yazılım geliştirici sıklıkla bir programcı olarak karıştırılıyor ancak ikisi birbirinden tamamen farklı disiplinler. Bir programcı, programı çalıştıran kodları oluştururken, yazılım geliştirici ise programcının uyguladığı tasarımları yaratıyor.
Bilgisayar programlarının ardındaki yaratıcı akıllar da diyebileceğimiz yazılım geliştiricilerden bazıları kullanıcıların bir bilgisayarda ya da başka bir aygıtta belirli görevleri yapmalarını sağlayan kelime işlemci ve oyun gibi uygulamaları tasarlar. Bazıları ise cihazları veya kontrol ağlarını çalıştıran temel sistemleri geliştirir.
Yazılım geliştiricilerin genellikle bilgisayar bilimleri, yazılım mühendisliği veya ilgili bir alanda lisans derecesi vardır. Matematik alanı da bir derece olarak kabul edilebilir. Bilgisayar bilimi bu alanlar arasında en yaygın olanıdır, çünkü geniş bir konu yelpazesine sahiptir. Öğrenciler iş hayatına kendilerini daha iyi hazırlamak için bir yazılım şirketinde staj yapabilir ya da sertfika programlarına katılarak bilgilerini pekiştirebilirler.
16. PMP Proje Yöneticisi (Project Management Professional)
Bir yazılım projesini planlama aşamasından uygulama aşamasına kadar denetleyen bu geliştiricilere Bilgi Teknolojisi (BT) Proje Yöneticisi de denir. Bu kişiler projenin ilerlemesini, kritik tarihleri ve standartları maliyet hedeflerini karşılayıp karşılamadığından emin olmak için takip ederler. Bir şirketin BT politikalarını planlayan ve yönlendiren proje yöneticileri, bilgisayar ve bilgi sistemleri yöneticileri profilinde yer almaktadır.
Her geçen gün daha önemli hale gelen PMP proje Yöneticisi yetkinliği, sertifikasyon programları ile edinilir. Bu sertifika, Project Management Institue tarafından verilen ve proje yönetimi konusunda ülkemizde ve dünyada en önemli sertifikadır. Sertifikayı kazanabilmek için eğitim alan kişiler bilgi birikimini ve tecrübelerini ölçmeye yönelik bir sınava girerler.
IT alanında gelişmiş ülkelerde proje yöneticisi arayan şirketler, genellikle adaylarda sertifikayı bir şart olarak belirler. Ülkemizde de proje yönetimi konusunda şirketlerdeki ihtiyaç arttıkça proje yöneticileri için bu sertifika bir zorunluluk haline gelecek gibi görünüyor.
17. iOS ve Android Mobil Yazılım Uzmanlıkları
Akıllı telefonlarının kullanımının son zamanlarda nasıl bir hızla arttığına hepimiz şahit oluyoruz. Geleceğin mobil dünyasında da şuan olduğu gibi mobil yazılımlar oldukça önemli olacak, dolayısıyla Mobil Yazılım Uzmanlığı da en popüler meslekler arasında yer almaya devam edecek.
Çoğu şirket artık web sitelerini ve hizmetlerini mobil kullanıma uyarlamak için yetenekli mobil geliştiricilere ihtiyaç duyuyor. Genellikle şirketler ve girişimler ürün ve hizmetlerini en büyük iki platforma uyarlıyor: iOS ve Android.
Hem iOS hem de Android uzmanlıkları çok arananlar olsa da, araştırmalara göre işverenler Android geliştiricileri diğer profesyonellerden çok daha hızlı ve daha sık işe alıyor. Fakat bu durum Android işletim sisteminin daha başarılı olduğu izlenimi vermemeli. Bunun sebebi Android destekli mobil cihazların popülerlik kazanması sonucu küresel Pazar payında Android’in payının hakim olması.
Her şekilde hem iOS Mobil Yazılım Uzmanlığı hem de Android Mobil Yazılım Uzmanlığı’nın popüler meslekler arasında yer aldığını söyleyebiliriz. Bu alanlarda becerilerinizi güçlendirmeniz, büyük kariyer fırsatları oluşturabilir.
18. Oracle Veritabanı Uzmanlığı (DBA)
Oracle dünyanın en önemli veri tabanlarından biri ve birçok büyük şirket Oracle veri tabanı ile çalışıyor. Oracle, veri tabanları arasında en kompleks olanlardan ve uluslar arası geçerliliği bulunuyor. Veri tabanının güvenliğini sağlayan, gerekli düzenlemeleri, kurulumları, hesaplamaları, yedeklemeleri ve benzeri çalışmaları yapan kişilere ise Oracle Veritabanı Uzmanı deniyor.
Oracle Database Admin de denilen bu uzmanlar, belirli eğitimlerden geçerek yetkinlik kazanabilir. Eğitimler Introduction to SQL, Database Administration I ve Database Administration II olmak üzere üç aşamadan oluşur. Bu eğitimleri alan kişiler periyodik olarak düzenlenen sınavlardan geçip, uzman olarak iş hayatına başlayabilir.
Türkiye’de Oracle Database Uzmanlarının sayısı oldukça az olduğundan, genellikle kolay iş bulabilir ve oldukça yüksek maaş alırlar.
19. Kurumsal Mimari Uzmanlğı
Enterprise Archited yani Kurumsal Mimari Uzmanları iş birimleri ile IT departmanı arasındaki anlayış farkını kapatan, şirtketin stratejilerini, hedeflerini ve önceliklerini IT tarafına doğru bir şekilde aktaran kişilerdir. Ayrıca IT tarafında ayrılan bütçenin iş hedefi doğrultusunda maksimize edilmesini sağlarlar.
Türkiye’de teknolojiye en çok yatırım yapan sektörün finans ve telekominikasyon olduğunu düşünecek olursak, kurumsal mimari ihtiyacının da teknolojinin ilerlemesi ile birlikte gün geçtikçe arttığını görebiliriz. Teknolojiye ayrılan bütçenin doğru kullanılması ve başarısızlığın önüne geçilmesi için de şirketlerin Kurumsal Mimari Uzmanları ile çalışmaları önemli hale geliyor.
Kurumsal mimarı uzmanları olmak için bilgisayar, elektrik-elektronik mühendisleri gibi lisans dereceleri daha fazla tercih ediliyor. Bu alandaki eğitimler yetkinlik kazanmak isteyenlerin yanı sıra, bu alanda çalışan uzmanların da bilgilerini ilerletmeleri amacıyla açılabiliyor.
20. Teknik Destek Uzmanlığı
Bilişim alanındaki en gözde mesleklerden biri de. Teknik Destek Uzmanlığı. Bu kişiler müşterilerin soruları, endişeleri ve önerilerini değerlendirerek şirketin ürün ve hizmetleri ile ilgili kaygılarını ortadan kaldıracak çalışmalar yaparlar. Ayrıca satış, üretim ve operasyonlar gibi şirket içindeki diğer departmanlara teknik destek verirler. Sağlıktan telekominasyona kadar çeşitli sektörlerde çalışabilirler. Şirketin ürettiği ve geliştirdiği ürünlerle ilgili sorunlara çözüm bulurlar, müşterilerin teknik sorunlarını çözüme ulaştırırlar.
Teknik alanda lisans veya önlisans dereceği olan kişiler gerekli eğitimleri alarak. Teknik destek Uzmanı olabilirler. Eğitim gereksinimleri çalışılan sektöre göre değişiklik gösterebilir. Ürün güncellemeleri ve yeni teknolojileri öğrenen bu kişiler, uzmanlaştığı alanda kolaylıkla iş bulabilir.
21. İşletim Sistemi Yöneticiliği
Bilgisayarlarda bulunan, donanım kaynaklarını yöneten veçeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlayan yazılımlar bütününe işletim sistemi denir. Windows, Mac OS X, Linux ve yerli işletim sistemimiz Pardus bu yazılımlara örnek olarak gösterilebilir. Mobilde ise en bilinen işletim sistemleri iOS ve Android’tir.
İşletim Sistemi Yöneticileri uzman olduğu işletim sistemi üzerinde yönetim sağlayacak düzeyde yetkinliğe sahiptir. Sistem analizlerini yapma, sistem güvenliğini sağlama, sistemde oluşabilecek hataları giderme gibi işlemlerden sorumludur.
İyi bir İşletim Sistemi Yöneticisi olmak için öncelikle bir işletim sisteminde uzman olmak gerekir. Alınan eğitimlerle birlikte o sistemin gerekli kontrollerini sağlama, açıklarını bulma ve diğer birçok konuda yetkin hale gelinebilir.
22. Sistem, Ağ ve Güvenlik Uzmanlığı
Bilgisayar ve Ağ Sistemleri Yöneticisi ya da Sistem ve Network Uzmanı da denilen bu kişiler, şirketlerin bilişim departmanlarında sistem ve ağ güvenliğini sağlar. Ofis bağlantılarının kurulumu, ayarlanması, işletilmesi ve ortaya çıkabilecek problemlerin çözümünden sorumlu olurlar.
Sistem ve network alanında çalışacak olanların yeterli seviyede mesleki yetkinlik kazanması gerekir. Bu alanda gerçekleştirilen sertifika programları ile çeşitli eğitimleri alarak, şirketlerin ilgili departmanlarına iş başvurusu yapabilirler. Türkiye genelinde bu alanda önemli bir ihtiyaç olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, Sistem ve Network Uzmanlarının kariyer yolunun açık olduğunu ve maaşların tatmin edici seviyede yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
23. Beyaz Şapkalı Hacker
Günümüzde siber güvenlik her zamankinden daha önemli hale geldi. Artık günlük hayatta kullandığımız birçok cihaz internete bağlanabiliyor. Dolayısıyla kötü amaçlı yazılımlar tarafından hack’lenmeye oldukça açık hale geliyor. Bu nedenle kamu kurumları ve şirketler . Beyaz şapkalı hacker ’lar ile çalışarak, yazılımlarını daha güvenli hale getiriyor.
Sistemlerin açıklarını bulan ve bunları yetkililere bildiren. Beyaz şapkalı hacker ’lar,aynı zamanda bu açıkların kapatılmasına yardımcı olur. Beyaz şapkalı hacker olmak için ağ, programlama, veri tabanı ve işletim sistemi konularında bilgi sahibi olmak gerekir. Eğer beyaz şapkalı bir hacker olmak isterseniz, özellikle Linux işletim sistemini iyi öğrenmeli ve bu alandaki sertifika programlarına katılmalısınız.
24. Veritabanı Yöneticiliği / Programcılığı
Veritabanı Yöneticileri şirketlerin verilerini organize eder ve yönetir; işletme verilerinin doğru, kullanılabilir ve güvenli olmasını sağlar. Veritabanı Programcısı ise veritabanının mantıksal tasarımı ve sorgulanması işlerini yürütür. Bu nedenle şirketin başarısında önemli bir rol sahibidirler.
Günümüzde veritabanı sistemleri finans sektörü, otomotiv sanayisi, sağlık sistemleri, şirket yönetimi, iletişim sistemleri ve hava taşımacılığı gibi birçok alanda kullanılıyor. Bu sistemlerin tasarlanması, kurulması, konfigürasyonunun yapılması, sorgulanması ve güvenliği oldukça karmaşıktır. Bu nedenle Veritabanı Yöneticilerine ve Programcılarına ihtiyaç oldukça fazladır.
- Genetik Uzmanı
- Robot Mühendisi/Teknisyeni
- 3D Yazıcı Uzmanı/Mühendisi
- Giyilebilir Teknoloji Tasarımcısı
- Veri Analizi Uzmanı
- Geriatri Uzmanı
- Gerontoloji Uzmanı
- Dijital Yol Denetleyicisi
- Alternatif Enerji Mühendisi/Teknisyeni
- Yazılım Geliştirici
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
- Dijital İçerik Uzmanı
- Bilgi Güvenliği Analisti
- Biyomedikal Mühendisi
- Dijital Rehabilitasyon Uzmanı
- Blokchain Geliştiricisi
- Drone Pilotu
- Akıllı Bina Uzmanı
- AR (Artırılmış Gerçeklik) Geliştiricisi
- Kişisel Marka Danışmanı
- Kentsel Tarım Uzmanı
- Etik Uzmanı
- VR (Sanal Gerçeklik) Geliştiricisi/Tasarımcısı
- UX (Kullanıcı Deneyimi) Tasarımcısı
Geleceğin En Popüler ve Kazançlı Meslekleri?
Siber güvenlik, yapay zeka, 3D animasyon, veri madenciliği, nanoteknoloji… Bu kavramlar size yabancı gelebilir ama çocuğunuz için en popüler kavramlar arasında yer alacağını söyleyebiliriz. Hatta YÖK (Yükseköğretim Kurulu); büyük veri, veri madenciliği ve yapay zeka alanlarında lisans ve önlisans bölümlerininin açılacağını duyurdu.
Ülkemizdeki iş kollarında gerekli olan temel yetenek ve yetkinliklerin % 41’lik bir kısmının 2020’den sonra değişime uğrayacağına inanılıyor. Ayrıca yaygın bir kanıya göre; şu anda 7 yaşına kadar olan çocukların ileride çalışacakları mesleklerin en az yarısı henüz ortaya çıkmadı. Bu da demek oluyor ki, meslekler de büyük bir değişimden geçecek. Dolayısıyla yeni ve popüler mesleklerin neler olacağına geniş çerçeveli bir bakış atma zamanı geldi.
Çocukların, geleceğin mesleklerine adapte olabilmesi için ezbere bilgiler artık yeterli değil. Yeni meslekler için çocuklara kazandırılması gereken başlıca beceriler, analitik düşünme, problem çözme ve öğrenebilmeyi öğrenmedir.
Google’ın 1998’de kurulduğunu biliyor muydunuz? Peki ya Facebook’un 2004, Twitter’ın 2006, Instagram’ın ise 2010, yılında dünyaya “Merhaba” dediğini? Günümüzde bu platformları bilmeyen yok ama bundan çok kısa bir zaman önce hiçbiri yoktu. İşte, teknoloji ve internetin dört nala koşup, ağzımızı hayretten açık bıraktığı günümüz koşullarına ayak uydurmak ve meslek seçimini de buna göre yapmak artık zorunlu.
Geleceğin Mesleklerine Hazırlanmak için Çocuğunuz Neler Yapmalı?
Gelecek yıllarda popüler olma ihtimali yüksek meslekler için, çocuğunuzun bazı becerilerini geliştirmesi, sağlam bir temel atmasını sağlayacaktır. Öğrenme ve beceri edinme potansiyellerinin en yüksek olduğu yaşlarda, onu desteklemek ve doğru yönlendirmek ise sizin göreviniz. Geleceğin meslekleri için gereken becerileri dikkatlice okuyun.
- Problem Çözme Becerisi: Her ne kadar günümüzde aşırı karmaşık problemleri çok nadir yaşıyor olsak da, yakın gelecekte anlamlandırmakta güçlük çekeceğimiz bazı problemlerle yüz yüze geleceğiz. Bu tip sorunların çözümü için ise zihni esnetebileceğimiz kadar esnetmemiz, yani zihinsel becerileri güçlendirmek gerekiyor.
Çocukların problem çözme becerilerini güçlendiren MentalUP Eğitici Zeka Oyunları’nı hemen deneyebilirsiniz.
- Eleştirel Düşünme Becerisi: Her ne kadar teknoloji ve yapay zeka, neredeyse bütün iş kollarında sürecin otomatik yönetilmesini sağlayacak olsa da insan faktörü her zaman yönetici güç olarak varlığını sürdürecektir. Dolayısıyla, eleştirel düşünebilen ve analiz edip çözüm üretebilen insanlar, geleceğin meslekleri için aranan kan olmaya devam edecektir.
- Yaratıcı Düşünme Becerisi: Problemler karşısında standart çözüm yollarını değerlendirmek yerine yaratıcı biçimde farklı yollar bulabilen insanların, koşullar ne olursa olsun ihtiyaç duyulacak iş insanları olacağını ifade edebiliriz.
- Sosyal İlişkiler: Robotlar ve yapay zekanın erişmesi neredeyse imkansız olan insani bir alan var: sosyal ilişkiler. Bu beceriye sahip insanların iş bitiriciliği ve çözüm odaklı olmaları sebebiyle, yöneticileri ve müşteriler tarafından el üstünden tutulmaları muhtemeldir. Sosyal ilişkilerde en önemli 2 ölçütün, empati kurma ve iyi bir dinleyici olma özellikleri olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
- STEM Becerileri: İngilizceden dilimize geçmiştir. Bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik becerilerinin İngilizcede ki baş harfleriyle temsil edilir. Bu alanların, her daim revaçta olacağını ve söz konusu becerilere sahip bireylerin de aranan insanlar olacaklarını unutmamanızda fayda var.
- SMAC Becerileri: Tıpkı STEM gibi, bu ifade de sosyal, mobil, analitik ve bulut ifadelerinin baş harflerinden oluşmuştur. Bahsi geçen alanlardaki becerilerini geliştirenler, geleceğin meslekleri için öne çıkan insanlar olabilme potansiyeli taşırlar.
- İnterdisipliner Bilgi Becerileri: Türkçeye disiplinler arası bilgi becerileri olarak da çevrilebilir. Hem iş yaşamı hem de sosyal yaşantıda karşılaşılan problemlere çözüm üretirken, farklı bir alanda edindiğiniz bilgi ve deneyimleri kullanmak size etraflıca bir bakış atma olanağı da sunar. Dolayısıyla problemi geniş bir çerçevede ele alma ve hızlı çözüm üretebilme becerilerine sahip olursunuz.
Yapay Zeka İş Hayatımızı Nasıl Etkileyecek?
Gelecekte Hangi Mesleklere İhtiyaç Olmayacak?
Yapay zeka teknolojileri bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken; bir yandan da bazı mesleklerin gelecekteki varlığını tartışmalı hale getiriyor. Robot teknolojilerindeki ve yapay zeka alanındaki gelişmeler ile düşünebilen makinelerin ortaya çıkmasının; gelecek yıllarda bazı mesleklerdeki insan gücüne olan ihtiyacı yok edeceği öngörülüyor. Son teknoloji ile birlikte yeni iş olanakları hayatımıza girerken; mesleklerde de elbette ki değişimler olacak. Bazı meslekler tamamen yok olurken; bazıları ise gelişen teknoloji ile birlikte önemli dönüşümler yaşayacak.
Özellikle son 20 yılda teknoloji dünyasında yaşanan değişimler ve yenilikler kariyer planlarımızı da etkiledi. Artık doktorluk, mühendislik gibi klasik mesleklerin yanı sıra nano teknolojiler veya yapay zeka gibi farklı alanların da yer aldığı yeni mesleklere yöneliyoruz. Hatta bu yeni mesleklere yönelik üniversiteler dahi kuruldu. Örneğin artık sağlık sektöründe pek çok alanda nano teknolojiler kullanılacağı için tıpçıların da bu teknolojiyi kullanılacak yeterliliklere sahip olması gerekecek. Yine bunun gibi, yapay zekanın insan kaynakları departmanında kullanılması için bu departmanda çalışan kişilerin, bu konuda eğitimli olması gerekecek.
Ara Kademe Yöneticiler Neden Yok Olacak?
Yapay zeka fabrikalarda ve otonom sistemlerde de kullanılacak. Bu durum ise önemli ölçüde verimlilik ve maliyet avantajı sağlayacak. Hatta pek çok angarya ve rutin işi de yapay zeka teknolojisi üzerimizden alacak.
Yapay zekanın iş hayatında önemli bir etkisi de ara kademe yöneticiler için gerçekleşecek. Üst yönetimden aldıkları talimatları ve hedefleri alt hiyerarşide yer alan bireylere iletmekle görevli olan alt kademe yöneticilerin işlerini, artık sanal yöneticiler devralacak. Sanal yöneticiler karar alma mekanizmalarını daha hızlı hale getirecek ve aradaki hiyerarşiyi de hafifletecek. Bu sayede çalışanların performansları da gerçek zamanlı olarak takip edilebilecek.
İş hayatında gerçekleşecek tüm bu yeniliklerin ise insanları olumsuz etkilemeyeceği öngörülüyor. Çünkü insanlar bu sayede artık çok daha değerli işleri yapmak için görevlendiriliyor olacaklar. Teknik konularda eğitimli olan kişiler bu sistemleri geliştirirken; diğer birimler ise yapay zekanın yapamayacağı ve insanın emek, bilgi ve deneyiminin gerektiği çok daha değerli işleri üstlenebilecekler.
Gelecekte yapay zeka dünyasında ayakta kalacak 7 meslek
Yakın zamanda hemen her nesne internete bağlı hale gelecek. Otomobiller, otobüsler, yük taşıma araçları, gemiler sürücüsüz olacak, yapay zeka ile otonom çalışabilecek ve internete bağlı hale gelecekler. 20 yıl sonraki dünya bugünkünden çok farklı olacak. Dünya büyük bir hızla gelişirken ve önümüzdeki 15-20 yıl içerisinde yapay zeka işlerimizin büyük kısmını yapmak için ciddi bir atağa kalkacakken gelecekte ayakta kalacak meslekler nelerdir?
1- Psikiyatri
Psikiyatri, sosyal çalışmalar ve evlilik danışmanlığı, her dönem ihtiyaç duyulacak ve güçlü iletişim becerisi, empati, güven kazanabilme becerisi gerektiren bir alan. Duygusal zeka, bu alanda çalışabilmek için önemli bir ihtiyaç.
2- Terapi
Fizyoterapi ve benzeri terapi dallarının tamamı, doğrudan insan faktörüne ihtiyaç duyar. Bu nedenle, hastaya yardımcı olma görevi doğrudan terapistin işidir ve yapay zekanın bunu başarabilmesi mümkün görünmüyor.
3- Tıbbi bakım
Tıbbi bakım da tıpkı fizyoterapi gibi bütünüyle insan faktörü sayesinde işler hale geliyor.
4- Yapay zeka araştırmaları ve mühendisliği
Yapay zeka gelişirken bu işin tam göbeğinde yer almak büyük bir avantajdır. Gelecekte işimizi elimizden alacağı söyleyen yapay zekayı yönlendirmek kadar büyük bir şans olabilir mi?,
5- Kurgu yazarlığı
Roman, öykü, senaryo, aklınıza ne gelirse… Hikaye anlatıcılığı, bundan yirmi yıl sonra da pekala popüler olacak.
6- Eğitmenlik
Öğretmenlik ve eğitmenlik de kısa vadede yapay zeka tarafından ele geçirilemeyecek bir pozisyon. Bildiklerinizi öğretmek konusunda kendinize güveniyorsanız her alana yönelik eğitmenliği denemelisiniz.
7- Satış Pazarlama
Robotların yani yapay zekanın ele geçiremeyeceği mesleklerden biride satış ve pazarlama işidir. Şuan dünyada yapay zekanın yapamadığı işlerden biride satış işidir. Çünkü robotların duygusu yok, mekanik çalıştığı için satış yapma durumu çok az. Bundan dolayı satış ve pazarlama mesleği varlığını gelecekte de rahat bir şekilde koruyacaktır.
Ayrıca, Çin’in önde gelen yapay zekâ uzmanı Kai-Fu Lee, gelecekteki mesleklerin yarısının 15 yıl içerisinde yapay zekâlar tarafından yapılacağını söyledi. İşte uzman Kai-Fu Lee’ya göre; yapay zekanın yok edeceği ve etki etmeyeceği meslekler...
Yapay zekanın yapamayacağı meslekler
- Psikolog
- Terapist
- Medikal Bakıcılar
- Yapay Zekâ Araştırmacıları ve Mühendisleri
- Yaratıcı Yazarlarlık (Roman vb)
- Öğretmenler
- Avukatlar
- Bilgisayar Mühendisleri
- Bilim İnsanları
- Müdürler
Yapay zekâ tehdidi altında olan meslekler
- Tele Pazarlamacılık
- Müşteri Desteği
- Depo İşçileri
- Kasiyerler
- Telefon Operatörleri
- Fast Food Çalışanları
- Bulaşıkçılar
- Montaj Hattı Müfettişleri
- Kuryeler
Yapay zeka öğretmenlik mesleğini ilerde nasıl etkiler ?
Doğumdan başlayarak ölene kadar yaşamımız boyunca öğrenmemizin devam ettiğini hepimiz biliyoruz. Öğrenmenin sürekli ve pozitif bir işlem olduğunu ve bizim de buna bilerek veya bilmeyerek kaldığımızı söyleyebiliriz. Biz öğretmenlerin amacı;
Öğrencinin, mevcut ve gelecekte ki eğitsel gereksinimlerinin farkına varmasına ve öğrencini kendi fiziksel ve zihinsel yeteneklerinin, sınırlarını yani " öğrenme profilini " keşfetmesine yardımcı olmamızı sağlamaktadır . Öğretmenlerin temel anlayışı; öğrenmeyi ve sürekli öğrenme yaklaşımları kazandırmak ve bilginin farklı kaynaklardan edinilmesini hedef almak sürekli gelişimi öngören ve öğrenciyi merkeze alan eğitim anlayışı olması gerektiğidir.
Bu nedenle bana göre bir öğretmenin yerini yapay zeka asla alamaz ve almamalıdır ama yapay zeka öğretmenlik mesleğine katkı sağlayabilir, yardımcı olabilir ama bana göre tam anlamıyla yerini alamaz .
Büyük veri nedir ?
Gelişen bilgi ve iletişim teknolojilerinin kapsamında kabul edilen internet teknolojileri; web sayfaları, bloglar, sosyal medya uygulamaları, sensörler ve daha pek çok veri toplayan cihaz ve uygulamalar sayesinde her an bilimsel olan veya olmayan verileri toplar hale gelmiştir. Toplanan bu veriler, pazarlama, halkla ilişkiler, bankacılık, güvenlik vb. pek çok alanın yanında araştırmacıların yaptıkları araştırmalarda da kullanılabilir nitelik taşıyabilmektedir. Nitekim bu veri yığının değerinin anlaşılması sonucunda, bu veriyi toplama, işleme, kullanıcılara hazır hale getirme, erişime sunma, saklama, analiz etme gibi aşamalarda pek çok farklı teknikler de kullanılabilmektedir. Bu verilerin günümüzde hız, çeşitlilik, kapasite (hacim) açısından büyük artış göstermesi ve bu artışa teknolojinin de destek vererek, yeni çözümler üretmesi ile birlikte “Büyük Veri” kavramı ortaya çıkmıştır.
Veri nedir?
Çalışmamızın dayandığı kavram “veri”dir. Bu nedenle burada verinin bazı tanımları üzerinde durmak gerekir.
Şeker (22), veriyi, “Tanım itibariyle, herhangi bir işleme tabi tutulmadan, gözlem veya ölçüm yöntemleri ile ortamdan elde edilen her türlü değerdir” şeklinde tanımlamaktadır.Bir başka kaynağa göre veri, veri tabanında bulunan enformasyon için kullanılan genel bir terimdir (Prytherch 195).
Yılmaz (98) ise veriyi, “tek başına anlam ifade etmeyen veya kullanılamayan, bununla birlikte enformasyona ve bilgiye temel oluşturan ilişkilendirilmeye, gruplandırılmaya, yorumlanmaya, anlamlandırılmaya ve analiz edilmeye gereksinim duyulan ham bilgi” şeklinde tanımlamıştır.Veri, araştırmalardan, gözlemlerden, internetten, sosyal medyadan, sensörlerden vb. çok farklı ortamlardan elde edilen genel bir terimi ifade etmektedir. Veriler aşağıda verildiği gibi gruplara ayrılarak nitelendirilebilir (Jeffery 6):
• Yapılandırılmış, Yapılandırılmamış, Yarı yapılandırılmış
• Statik, dinamik, akan
• Güvenli / açık, özel / halka açık
• Ücretli / ücretsiz
• Açık hükümet verisi
• Açık veri
• Büyük veri
Büyük Veri Kavramı nedir ?
Verinin, günümüzde organizasyonlar için çok büyük avantajlar ve fırsatlar sunmakta olduğu daha önce belirtilmişti. 2012 yılında Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu’nda tıpkı para, altın gibi varlıklara ek olarak, yeni bir ekonomik değer olarak “veri” den bahsedilmiştir. Bir değer olarak kabul edilmesine karşın, verinin ekonomik değerini bulmak oldukça zordur. Bir başka deyişle verinin kişi, kurum kuruluş vb.lerine ekonomik katkısını rakamlarla ifade edebilmek oldukça güçtür. 2011 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde 17 endüstri sektöründen 15’indeki şirket başına düşen veri miktarı, Birleşik Devletler Kongre Kütüphanesi’nin sakladığı 235 Terabayt veriden daha çoktur. Wal-Mart Mağazaları Şirketi, her saat bir milyondan fazla müşterinin veri işlemini veri tabanında saklamak zorunda kalmaktadır ve sakladığı veri miktarı 2,5 petabayta ulaşmıştır. Bu rakam KongreKütüphanesi’nin elinde bulundurduğu veri miktarının yaklaşık olarak 167 katıdır. Yine bunlara benzer olarak 2010 yılında 5 milyar cep telefonu kullanılmıştır ve 30 milyar adet Facebook içeriği paylaşılmıştır (Johnson 51-52).
Günümüzde pek çok kuruma yalnızca kendilerine ait operasyonel veri tabanları yetmemektedir. Dış kaynaklardan alınan verilerle çeşitli analizler yapılarak yeni bilgilerin üretilmesi ve bu bilgilerin kurum için süreçlerde kullanılması ihtiyacı doğmuştur. Yaygın olan ve alışılmış veri tabanı yönetim sistemleri ise dış kaynaklardan gelen bu verilerin kurum içi enformasyonun yönetiminde kullanılması konusunda yeterli desteği verememektedirler. Çünkü dış kaynaklardan alınan veriler hem kendi operasyonel veri tabanlarına kolaylıkla aktarılabilir nitelikte hem de yapılandırılmış durumda olmayabilir. Bu nedenle günümüzde pek çok büyük teknoloji şirketi büyük veri konusunda çok büyük yatırımlar yapmaktadır.
Büyük veri genel olarak kullanılan programların saklama, yönetme ve işleme kapasitesinin ötesindeki veri kümelerini anlatmak için kullanılan bir terimdir. Büyük verinin devasa boyutları ile bundan fayda sağlamak için gereken analizlerin karmaşıklığının birleşmesi, yeni sınıf teknolojilerin ve bunları yönetecek araçların gelişmesine neden olmuştur. Aslında büyük veri, genelde, hem yönetilen verinin türünü, hem de onu depolamak ve işlemek için kullanılan teknolojiyi anlatmaktadır. Bu teknolojilerin büyük bir kısmı, Google, Amazon, Facebook ve LinkedIn vb. şirketlerin inanılmaz büyük sosyal medya verisi ile uğraşırlarken,kendileri için geliştirdikleri teknolojiden doğmuştur. Bu şirketler, doğası gereği, düşük maliyetli hazırda bulunan donanım ve açık kaynaklı yazılımlara önem vermektedirler (Cackett 14).
Büyük veri, genellikle birbirlerinden farklı veri kaynaklarından toplanan geniş veri dermelerinin analizi, işlenmesi ve depolanması ile ilgili bir alandır. Büyük veri çözümlerinin ve uygulamalarımın karakteristik, yani kendine özgü olması gerekmektedir. Geleneksel veri analizi işlemleri, depolama teknolojileri ve teknikleri yetersiz kalmaktadır. Spesifik olarak büyük veri, çoklu ilişkisiz veri kümelerinin birleştirilmesi, büyük miktarda yapısal olmayan verinin işlenmesi, gizli enformasyonun kısıtlı zaman içinde toplanması gibi farklı gereksinimlere işaret etmektir (Erl, Khattak ve Buhler 19).
Monino ve Sedkaoui (XI), terim olarak büyük veriyi, “büyük veri terimi, organizasyon için kullanılan verinin hacmi kritik seviyeye ulaştığında ve bunun için yeni teknolojik depolama, işlem ve kullanım yöntemleri yaklaşımları gerektiğindekullanılmaktadır” şeklinde tanımlamıştır.
McKinsey Global Institute, 2011 yılında büyük veri kavramını, tipik ve
geleneksel veri tabanı yazılımlarının yapamayacağı şekilde, bunların kabiliyetlerinin ötesinde, veri kümelerini alan, saklayan, yöneten, erişime sunan ve analiz eden araçları tanımlamak için kullanmıştır (Manyika, Chui ve Brown 1). Bu tanım,
konusu büyük veri olan Kord Davis ve Doug Patterson’ın (4), Ethics of Big Data gibi
başka yayınlarda da kullanılmış olduğundan konu açısından önem taşımaktadır.
Gülle (581), “Büyük Veri ya da İçgörü” başlıklı yazısında büyük veriyi, kurum
ve kuruluşların stratejilerinde öncelikli olarak yer alan “öngörü” modelinin yanı sıra
“içgörü”ye de bir model olarak odaklanılmasının gerekli olduğu düşüncesini belirtmiştir.
Ancak unutmamak gerekir ki, büyük verinin yalnızca verinin hacmi nedeniyle
büyük olduğu söylenemez. Büyük verideki “büyük” kelimesi verinin işlenme
sürecindeki önemini ve etkisini de kapsamaktadır. Açık veri ile bu miktar devamlı
olarak artmıştır (Monino ve Sedkaoui XXXIV).
Büyük veriyi etkileyen unsurlar ?
Görüldüğü üzere büyük veri tanımları çok büyük kesinlik taşımamaktadır. Belki büyük veri zamanla değişecek ve bugünün büyük verisi gelecekte aynı anlama gelmeyebilecektir. Bu yüzden büyük veri kavramının tanımlamasında yardımcı olması için genellikle verinin hacmi, hızı ve çeşitliliğini ifade eden “3 V” (volume, velocity, variety) notasyonu, yaygın olarak onu diğer veri türlerinden ayıran kavramlar olarak kullanılmaktadır. Nitekim büyük veri kavramının tanımlanmasındaki değişim günümüzde bile kendini göstermektedir. Literatürde 3V’ye “verinin değerini” (value) ekleyerek 4V ile tanımlayanlar da bulunmaktadır.
Büyük veri hangi iş kollarını etkileyecek ?
Silikon Vadisi standartlarına göre büyük veri ilişkili en çok aranan meslekler ve en çok para kazandıran meslekler nelerdir diye bakacak olursak;
1. Veri Mühendisi
Veri Mühendisi; big data denilen büyük boyutlu veriler için veri tabanı ve veri işleme sistemleri geliştirir. Diğer görevleri ise şöyle sıralanabilir:
- Sistem için veri işleme sistemi kurmak, test etmek, sürekliliğini sağlamak
- Veri tabanı ve veri tabanı uygulaması alanında yöneticilik yapmak
- Bağlı bulunduğu sisteme değer katmak için çeşitli büyük verileri analiz etmek
- İlişkisel veri tabanlarını ve kaynak verilerini incelemek
- Veri analizi yapmak, sistem için önemli olabilecek çıkarımlarda bulunmak
- Yazılım geliştiricisi olarak çalışmalarda bulunmak
- Mevcut durumu analiz etmek ve sistemin iş paketlerini öncelik sırasına koymak
- Üst düzey yazılım tasarımlarını yapılandırmak
- Bilgisayar başında uygulamalı olarak, geliştirilen yazılım sistemlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik kullanıcı eğitimleri vermek
- Eğitim materyallerini hedef kitlenin ihtiyaçlarına ve beklentilerine göre hazırlamak, kullanıcı desteği vermek
Veri Mühendisi olmak için;
Üniversitelerin dört yıllık lisans eğitimi veren Bilgisayar ya da Bilgisayar Mühendisliği bölümlerinden mezun olmak ya da Veri Analitiği, Veri Analitiği ve Yönetimi bölümlerinde Yüksek Lisans yapmak gerekmektedir.
2.Veri Mimarı
Veri Mimarı; verilerin toplandığı veri tabanının kurulmasını ve yönetilebilir hale getirilmesini sağlar.
Veri Mimarı olmak için;
Matematik, Geometri, İngilizce bilmek ve uluslararası yazım kurallarına hâkim olmak gerekmektedir. Bunlara ek olarak; temel tasarım bilgisi, görselleştirme yeteneği, temel yazılım bilgisi, sistem yönetimi, en az üç veri tabanı yönetim sistemi de gereklidir. Kendini geliştirmeye devam etmek, ilgili olabilecek alanlardaki güncel verileri takip etmek, ihtiyaç olan girişim projelerini hayata geçirmek de çok önemlidir.
3. Veri Tabanı Yöneticisi
Veri Tabanı Yöneticisi; çalıştığı şirketin verilerini organize ederek yönetir, verilerin doğru kullanılmasını ve güvende olmasını sağlar; kurumsal veri tabanı içindeki satış, bordro, imalat gibi sistemleri yönetir. Diğer görevleri aşağıdaki gibidir:
- İlişkisel olarak adlandırılan veri tabanı verilerini tasarlamak ve yapılandırmak
- Kurumsal veri tabanı uygulamak ve yönetmek
- Verilerin bütünlüğü ve kullanılabilirliğinden sorumlu olmak
- Veri tabanı sunucularını tasarlamak, uygulamak, izlemek
- Veri arşivleme çözümleri tasarlamak
- Veri tabanı güvenliğini sağlamak
- Şirket veri tabanını tasarlamak, geliştirmek
- Veri sağlama ve uygulama planını yapmak, uygulamak
- Veri tabanı bilgilerini farklı mobil cihazlara aktarmak
- Farklı veri tabanı yöneticileri ile birlikte şirket veri tabanını tasarlamak, geliştirmek
- İş kararını şekillendirmek için kurumsal veri analizi yapmak ve raporlamak
- IBM DB2, Microsoft SQL Server, Oracle ve MySQL gibi önde giden veri tabanı yönetim sisteminde uzman olarak çalışmak
- Veri akış diyagramları, fiziksel veri tabanı haritalarına ve varlık ilişkilerine veri tablosu parametresi üretmek
Veri Tabanı Yöneticisi olmak için;
Üniversitelerin Bilgisayar Bilimleri, Bilgisayar Bilgisi Sistemleri, Veri Tabanı Yönetimi, Bilgisayar Mühendisliği gibi alanlarından mezun olmak gerekmektedir.
4. Veri Bilimcisi
Veri Bilimcisi; son yıllarda çok popülerdir. Bağlı olduğu şirket ya da kuruluşlar için değer yaratmak amacıyla, çeşitli büyük verileri analiz edip, dağınık halde bulunan verileri belli bir sistematiğe oturtur. Zengin veri kaynaklarını belirleyerek, bunları tamamlanmış diğer veri kaynaklarıyla birleştirir, elde ettiği sonucu düzenler, yönetim ile paylaşır, en doğru aksiyonun alınmasını sağlar, veri odaklı uygulamalar geliştirir. Görevleri arasında; çalıştıkları kurum ve kuruluşların yönetim ile karar alma süreçlerinde yer almak, performans ve kâr artışında rol oynamak, karar alma süreçlerinde yöneticilere ve yönetici birimlere “verileri doğru anlama, geleceğe ilişkin tahminlerde bulunma, en iyi sonuçları almaya yarayacak eylemlerde bulunma” konularında tavsiyeler vermek, çalışma alanlarına giren tüm verileri toplamak, ayıklamak, sınıflandırmak, kullanılır bir ürün haline getirmek yer almaktadır.
Veri Bilimcisi olmak için;
Belli bir bölüm şartı aranmamakla beraber; Yönetim Bilişim Sistemleri, Enformatik, Endüstri Mühendisliği, İşletme Mühendisliği, Matematik ve İstatistik bölümlerinden mezun olanlar bu işi tercih etmektedir çünkü Veri Bilimi; karmaşık problemleri analitik olarak anlamak ve çözmek için Bilgisayar Bilimleri, Matematik, İstatistik, İşletme Stratejisi gibi çeşitli alanların birleşimini kullanan çok disiplinli bir alandır. Veri Bilimcisi olarak kendini geliştiren, analitik düşünme yeteneğine sahip, inovatif ve fark yaratan bir bakış açısına sahip, ayrıntıları fark edebilen ve büyük resmi görebilen, elde ettiği verilere bakarak eğilimleri gözlemleyebilen, sözlü ve yazılı iletişimi gelişmiş kişiler bu alanda başarılı olabilirler.
5. Veri Analiz Uzmanı
Veri Analiz Uzmanı; şirketteki dönemsel performans verilerini analiz eder, bunlara yönelik rapor ve sunum hazırlar, prim kazanımlarını tespit etmek amacıyla hesaplamalar yapar. Satış destek görevi çerçevesinde, satışı ilgilendiren konularda yükümlülükleri bulunur. Başlıca görevleri aşağıdaki gibidir:
- Şirkette günlük, haftalık ya da aylık olarak rapor hazırlamak ve yorumlamak
- Hazırlayıp yorumladığı raporları yönetici ile paylaşmak
- Şirket için farklı analiz ve raporlar oluşturarak satış ekibini desteklemek
- Şirkette bulunan birimlerin her türlü raporlama, analiz ve modelleme ihtiyaçlarını hazırlamak, takibini yapmak
- SPSS yazılımını bilmek ve bu yazılımla çalışmak
- Veri ihtiyaçları için gerekli iş desteğinin verilmesini sağlamak
- İhtiyaca uygun veri projeleri hazırlamak ve sunmak
- Yapılan analizler sonrası hazırlanan tasarlamaların uyumluluğunu kontrol ve test etmek
- Veri kalitesi çalışmaları hazırlamak, koordine etmek ve uygulamak
- Şirketlerin mali kayıtlarıyla veri ölçümü yapmak ve analiz yöntemlerini tespit etmek
- Teknoloji ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmek
Veri Analiz Uzmanı olmak için;
Üniversitelerin İstatistik, Bilgi İşlem, İşletme, İşletme Mühendisliği, Çalışma Ekonomisi, İktisat, Bilgi Sistemleri, Endüstri Mühendisliği bölümlerinden mezun olmak gereklidir.
Sizlere ; Geleceğin meslekleri olan büyük veri meslekleri ile tanıştırdım; görevleri ve ilgili işe sahip olmak için gerekli özellikler hakkında bilgilendirdim.